De reis van de Beagle - Charles Darwin, Frank van der Knoop, David Quammen
Dit is het verhaal waarin de evolutietheorie geboren is. Het is best spannend om met deze kennis in het achterhoofd te beginnen met lezen. "Wanneer komt hij op de Galapagos-eilanden aan en ziet hij de vinken?!", is waar ik in het begin alleen maar aan kon denken. Wat uiteraard een beetje dom is, aangezien op de eerste paar bladzijden twee landkaarten staan waarop het verloop van de gehele reis te volgen is en precies beschreven staat wanneer de Beagle bij de Galapagos-eilanden aankomt.

Desalniettemin was het erg leuk om Darwin steeds stiekeme hints te zien geven over natuurlijke selectie. Hij kon het destijds nog niet zonder grote schandalen er omheen publiceren, maar je ziet in dit boek toch duidelijk de aanloop tot het werkelijke uitbrengen van [b:The Origin of Species|84959|The Origin of Species|Charles Darwin|https://d.gr-assets.com/books/1171058197s/84959.jpg|481941].

Ik heb echter wat gemengde gevoelens bij dit hele verslag. Aan de ene kant komt Darwin als een vredelievend persoon op me over met veel respect voor de natuur en ontpopt hij zich o.a. als een fervent tegenstander van slavernij. Hij wordt geraakt door armoede, maar is aan de andere kant steeds een beetje verontwaardigd als hij op een plek aankomt waar géén klassenstelsel aanwezig is. Dit is op zich ook niet heel verwonderlijk voor iemand die in het 19e-eeuwse Engeland is opgegroeid.

Hij geeft, gebruik makend van een prettige schrijfstijl, prachtige en gedetailleerde beschrijvingen van de flora en fauna om hem heen, maar ook niet in de laatste plaats van de culturen waarmee hij kennis maakt.
Ik moet zelfs eerlijk bekennen, dat ondanks dat ik dit boek eigenlijk grotendeels voor de natuurbeschrijvingen had gekocht, ik veel meer genoot van de verhalen over bijvoorbeeld de gaucho's op de pampas van Zuid-Amerika. En wie wist dat er daar ook ooit een koeiensoort bestond met een kop als een bulldog?? Ik heb er helaas nergens een foto of tekening meer van terug kunnen vinden op het internet, wat waarschijnlijk wel zal betekenen dat natuurlijke selectie zijn werk daar heeft gedaan.

Punten waar ik wat minder van genoten heb (en waarom ik er even over gedaan heb om dit boek uit te lezen), kwamen zo halverwege het boek naar voren. Of ik ging me er gewoon halverwege aan storen natuurlijk.

Punt 1: ik vind geologie heel interessant, maar om nu 200 pagina's lang minstens twee keer per pagina het woord 'opgestuwd' te vermelden...ik begon me er in ieder geval mateloos aan te ergeren.

Punt 2: de vele vermeldingen waarin bijna met trots overexploitatie en (daarmee) aantasting van biodiversiteit beschreven wordt. "Er was op dit eiland maar één vogel van die soort. En ik heb hem geschoten." GG. Een passage waarin door de lokale bevolking met plezier 750 schildpadden per dag gevangen en gedood werden. En steeds maar weer het beschrijven van de tamheid van de dieren, die de mens nog niet als natuurlijke vijand zagen en vervolgens BAM! "De vogeltjes waren hier zo tam dat ze uit zichzelf op je hand kwamen vliegen. Zó schattig. Zo kon ik ze natuurlijk gemakkelijk de nek omdraaien en daarna opensnijden om te zien wat er in hun maaginhoud zat". Ik snap dat je als natuuronderzoeker uiteraard ook dieren en planten moet doden om hun fysiologie te achterhalen, maar ik kreeg hier nog wel eens het idee dat het niet alleen daarom draaide.
Gelukkig schrijft Darwin bijna helemaal aan het einde van het boek dat hij opgemerkt heeft dat soorten aan het uitsterven zijn door toedoen van de mens en dat het eeuwig zonde is wat een schade we aanrichten. Hopelijk heeft hij na deze constatering zelf ook minder snel dieren opengesneden.

Punt 1A.: met het oog op het woord 'opgestuwd', heb ik door het hele boek heen als iemand die een horrorfilm zit te kijken en op de cruciale momenten "PAS OP, ACHTER JE!!!" roept, steeds "PAS OP, PLAATTEKTONIEK!!!" willen roepen. Dit is echter uiteraard totaal geen punt van kritiek naar Darwin toe. Het is juist interessant om te zien wat voor verklaringen hij ervoor bedacht toen het hele concept van plaattektoniek nog niet bekend was. Alleen niet op elke pagina ;).